سلام به دوستان و همراهان طلبه نگار
به احتمال زیاد، اکثریت شما عبارت «فقه اجتماعی» و «فقه فردی» رو شنیده باشید. عبارت فقه اجتماعی سابقه چندانی ندارد و از مسائل جدید و به روز دنیای فقه و طلبگی محسوب می‌شود.
در این پست قصد دارم با این دو واژه بطور مختصر آشنا بشویم، سپس علت این آشنایی رو برای شما توضیح بدهیم.
فقه اجتماعی همانطور که از نامش پیداست، در مقابل فقه فردی است. در این زمینه تمامی استنباط های فقهی باید براساس اداره نظام اجتماعی باشد. در فقه اجتماعی تمامی مباحثی که مربوط به اجتماع و اداره کشور است مورد بررسی فقیه قرار می‌گیرد. مباحثی در حوزه‌های مختلف اجتماعی همچون فرهنگ، سیاست، حقوق، اقتصاد، هنر و… حتی فقه اجتماعی می‌تواند درباره سبک معماری، سبک موسیقی، سبک سینما و تلویزیون، سبک بانکداری، سبک قضاوت، معاملات و … ورود پیدا کند.
به عنوان مثال برای آن که موضوع مشخص شود، در فقه اجتماعی نظام بانکداری از منظر اسلام ترسیم می‌شود و آن وقت است که می‌توانیم بگوییم سبک و الگوی دینی در زمینه بانکداری داریم. به طور کل در فقه اجتماعی وظیفه فقیه نظام سازی است.
در واقع در این نوع نگرش فقهی، فقه وارد متن زندگی اجتماعی شده و نیازهای اجتماعی و نظام اسلامی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
مقام معظم رهبری درباره این نوع از نگرش فقهی جدید، عبارت «فقه نوین» را به کار بردند و خواهان تدوین فقه نوین هستند.
حال اگر فقه اجتماعی را در کنار فقه فردی بگذاریم، تفاوت آن دو روشن می‌شود.
همانطور که شما دوستان عزیز می‌دانید، بیشتر احکام فقهی که تاکنون خوانده‌ایم، درباره وظایف فرد مسلمان بوده است. احکامی همچون طهارت، نماز، نذر، خمس و… همگی دستورات و وظایف مکلف را بیان می‌کنند.
این همان نگاه فردی در فقه است.
اما می‌توان نگاهی دیگر به مساله فقه داشت. افراد مسلمان در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و یک جامعه را تشکیل می‌دهند. پس در کنار هویت فردی، یک هویت اجتماعی هم مطرح است.
یک مثال دیگری که می‌توانم بزنم در همین بحث خرید کالای ایرانی است. باید علاوه بر وظیفه فرد مسلمان در این مساله نوظهور، از منظر اجتماعی نیز بررسی کنیم. به آسیب ها بپردازیم و قواعد فقهی را در جهت منفعت جمعی از نظر اسلام به کار ببریم. آن وقت است که می‌توانیم بار دیگر ظرفیت فقه اسلامی را ثابت کنیم.
دوستانی که اطلاعات بیشتری دارند، می‌توانند از قسمت نظرات، اطلاعات مفیدشون رو با ما به اشتراک بگذارند.
درگوشی با مخاطبین:
- در پست بعد…
به موضوع خرید کالای ایرانی از منظر فقه اجتماعی می‌پردازیم.
پس با ما همراه باشید!
به طلبه نگار خوش آمدید
هل الیک یابن احمد سبیل فتلقی
آیا بسوی تو ای پسر احمد راهی هست که ملاقات شوی!؟
آقای خوبم سلام!
آرزوی شیرین هر لحظه
این منــِ خطاکار …
اللهم عجل لولیک الفرج!
جمعه‌ها طبع من احساس تغزل دارد
ناخودآگاه به سمت تو تمایل دارد
بی تو چندیست که در کار زمین حیرانم
مانده ام بی‌تو چرا باغچه ام گل دارد
شاید این باغچه ده قرن به استقبالت
فرش گسترده و در دست گلایل دارد
تا به کی یکسره یکریز نباشی شب و روز
ماه مخفی شدنش نیز تعادل دارد
کودکی فال فروش است و به عشقت هر روز
می خرم از پسرک هر چه تفال دارد
یازده پله زمین رفت به سمت ملکوت
یک قدم مانده زمین شوق تکامل دارد
هیچ سنگی نشود سنگ صبورت، تنها
تکیه بر کعبه بزن، کعبه تحمل دارد…
سید حمیدرضا برقعه ای
http://mohadese-borojerd.kowsarblog.ir